Współczesny świat dynamicznie się zmienia. To oznacza, że jeżeli chcemy zachować kontakt z literaturą, powinniśmy zmienić również nasze czytelnicze nawyki. Kupowanie książek drukowanych, czytanie ebooków na e-czytniku, smartfonie lub komputerze, słuchanie audiobooków w ramach abonamentu – zamiast ograniczać się do jednego sposobu obcowania z literaturą, powinniśmy zachować otwartość na wszystkie. Poznaj najważniejsze zasady czytelnictwa w nowoczesnym wydaniu
Często słyszymy, że wielu z nas niechętnie sięga po książki. Chociaż taki stan rzeczy wynika z wielu przyczyn, jedna z nich zasługuje na szczególną uwagę. Ponieważ mamy niewiele czasu, często przenosimy się z miejsca na miejsce i niemal zawsze jesteśmy zajęci, zazwyczaj nie możemy sobie pozwolić na spędzenie spokojnego popołudnia z książką. Wielu z nas uznaje w takim przypadku, że kontakt z literaturą nie jest nam do niczego potrzeby, rezygnujemy z niej, stawiając na inne sposoby rozwoju, edukacji i rozrywki.
Przy bliższym wejrzeniu okazuje się jednak, że jest to zbyt pochopnie podjęta decyzja. Wraz ze zmieniającym się światem muszą bowiem zmieniać się nasze czytelnicze nawyki. Jeżeli chcemy zachować kontakt z literaturą, powinniśmy zacząć wykazywać się w tej dziedzinie większą kreatywnością. Polega ona na tym, że jesteśmy w stanie sięgać po książki nawet wtedy, gdy pozornie nie mamy na to czasu. Wyraz tego rodzaju postawy stanowi nowoczesne czytelnictwo.
Czym jest nowoczesne czytelnictwo?
Nowoczesne czytelnictwo polega na tym, aby zyskać umiejętność swobodnego posługiwania się książkami w różnych wersjach, aby zacząć dostosowywać literackie media do warunków i okoliczności. Często słyszymy, że osoby korzystające z czytników ebooków zupełnie rezygnują z kupowania książek drukowanych. Miłośnicy książek drukowanych deklarują, że nigdy nie sięgnęliby po audiobooki. Z kolei osoby czytające książki w wersji PDF na komputerze nie widzą sensu w zakupie czytnika ebooków.
Takie postępowanie posiada wyraźne defekty, nieuchronnie ograniczając nasze kontakty z literaturą. Nie ma sensu godzić się na żadne limity, ani wierzyć w naturalne sprzeczności pomiędzy różnymi sposobami obcowania z literaturą. Im więcej wersji książek mamy do dyspozycji, tym łatwiej możemy odnaleźć czas na zapoznanie się z ich treścią. Właśnie ta zasada stanowi kwintesencję czytelnictwa w nowoczesnym wydaniu.
1. Wypożyczanie książek z biblioteki
Chociaż coraz rzadziej decydujemy się na wyjście do biblioteki, jest to spory błąd. Ponieważ możemy bez problemu znaleźć ją w swoje okolicy, zapisać sobie adres jej bazy danych w przeglądarce internetowej i w kilka sekund przeszukiwać jej zasoby, tradycyjna biblioteka jest w stanie znacznie ułatwić nam życie. Często nie zdajemy sobie sprawy, że najlepsze biblioteki publicznie dysponują nie tylko bogatymi zbiorami klasyki literatury, lecz również na bieżąco zamawiają różne nowości. Jeżeli nie jesteśmy pewni, czy dana książka przypadnie nam do gustu, przed decyzją o jej zakupie możemy po prostu ją wypożyczyć.
Warto w tym kontekście wspomnieć, że wiele bibliotek zapewnia również możliwość wypożyczania książek w wersji elektronicznej, które jesteśmy w stanie czytać na naszym czytniku ebooków. Znakomitą alternatywą dla biblioteki w tradycyjnej formie są jej nowoczesne, internetowe odpowiedniki, takie jak Empik Go lub Legimi. Legimi jest popularną aplikacją do czytania ebooków i słuchania audiobooków w ramach abonamentu, które możemy wypożyczać na czytniki ebooków, smartfony, tablety i komputery.
Aplikacje do wypożyczania ebooków: Legimi, Empik Go, IBUK
2. Czytanie książek drukowanych
Kupowanie książek drukowanych posiada największy sens wtedy, gdy dane wydanie bardzo nam się podoba, dobrze znamy jakiegoś autora i wiemy, że po lekturze jego dzieła z dużą dozą prawdopodobieństwa nie będziemy rozczarowani. Zamiast sięgać po reklamowane w internecie i księgarniach literackie nowinki, powinniśmy postawić na pozycje sprawdzone, które z dumą postawimy na naszej domowej półce, do których wielokrotnie jeszcze wrócimy.
Wielbiciele literatury często podkreślają, że szelest i zapach kartek nowej, pięknie wydanej powieści trudno z czymkolwiek porównać. Bez wątpienia mają oni rację, a gotowość do słuchania audiobooków lub sięgania po książki w wersji elektronicznej wcale nie musi oznaczać, że zupełnie zrezygnujemy z książek w tradycyjnym wydaniu. Kupowanie ich jest z pewnością uzasadnione również wtedy, gdy chcemy jak najdokładniej się z nimi zapoznać. Usiąść z nimi przy biurku z ołówkiem w ręku, podkreślać wybrane fragmenty i robić notatki na marginesach.
3. Czytanie ebooków na czytniku elektronicznym
Elektroniczne czytniki posiadają cztery wielkie zalety, które czynią z ich znakomite narzędzia do obcowania z literaturą w nowoczesnym wydaniu: pozwalają na przechowywanie tysięcy ebooków w jednym miejscu, nie są szkodliwe dla naszego wzroku, są wyjątkowo energooszczędne (wytrzymują nawet kilka tygodni bez ładowania), a wbudowane w nie podświetlanie pozwala na czytanie w dowolnych warunkach oświetleniowych (nawet zupełnie po ciemku).
Nie bez znaczenia pozostaje również fakt, że czytnik ebooków znacznie przyśpieszają i usprawniają proces kupowania książek. Jeśli chcemy kupić danego ebooka, nie musimy go zamawiać, a następnie czekać na przesyłkę. Nie musimy także wybierać się z wizytą do księgarni. Wystarczy, że otworzymy stronę naszej ulubionej księgarni online, kupimy interesującą nas pozycję, a już po kilku minutach będziemy zanurzyć się w przedstawioną w niej opowieść. Ponieważ najlepsze czytniki ebooków są wyposażone w rozbudowane opcje synchronizacji danych, nie musimy nawet przerzucać na nie plików za pomocą kabla – pojawią się one na urządzeniach natychmiast po podłączeniu się do sieci Wi-Fi. Trudno zatem zaprzeczyć, że kupowanie książek w wersji elektronicznej stanowi nie tylko oszczędność pieniędzy, lecz również wielką oszczędność czasu.
Podstawowe modele czytników ebooków: PocketBook Touch Lux 4, PocketBook Basic Lux 2, Kindle 10, Kindle Paperwhite 4
4. Czytanie ebooków i PDFów na komputerze
Czytanie ebooków i PDFów na komputerze jest szczególnie przydatne w nauce i w pracy. Ponieważ wiele programów do obsługi plików PDF zapewnia użytkownikom rozbudowane narzędzia do zarządzania ich treścią (oznaczania i podkreślania poszczególnych fragmentów, dodawania notatek itd.), czytanie na komputerze najlepiej sprawdza się wtedy, gdy musimy gruntownie przestudiować określony materiał.
W tym przypadku istotne jest również to, że w trakcie czytania na komputerze zachowujemy wygodny dostęp do Internetu oraz edytorów tekstu. Dzięki temu jesteśmy w stanie swobodnie wyszukiwać różne rzeczy w sieci, kopiować fragmenty książek i artykułów do notatnika i na bieżąco zapisywać wszystkie swoje przemyślenia. Nie bez znaczenia pozostaje też fakt, że w trakcie czytania książek na komputerze możemy przeglądać wiele materiałów na raz, po prostu przełączając się pomiędzy kilkoma zakładkami. Musimy jednak pamiętać, że długie wpatrywanie się w ekran komputera jest niezdrowe dla naszego wzroku.
5. Czytanie ebooków na smartfonie
Chociaż czytanie ebooków na telefonie może być jeszcze bardziej szkodliwe dla naszego wzroku niż czytanie na komputerze (ze względu na małe litery, które wyświetlają się na święconym bezpośrednio w nasze oczy ekranie OLED lub LCD), jest to doskonałe rozwiązanie awaryjne w sytuacjach, gdy nie mamy dostępu do elektronicznego czytnika książek. Ponieważ najlepsze aplikacje do czytania ebooków na telefonie są wyposażone w szereg przydatnych opcji (obsługują różne formaty książek, umożliwiają personalizację ustawień wyświetlania tekstu i oznaczanie jego fragmentów), pozwalają one przekształcić nasze smartfony w funkcjonalne narzędzia do obcowania z literaturą.
Wartość takiego rozwiązania okazuje się największa wtedy, gdy na przykład jedziemy autobusem, czekamy w poczekalni u lekarza lub nudzimy się w czasie przerwy na lunch. Chociaż smartfony nie najlepiej nadają się do czytania długich, wymagających koncentracji poradników i powieści, świetnie sprawdzają się one np. do przeglądania krótkich, interesujących opowiadań. Istnieją nawet specjalne strony internetowe, które pozwalają uzyskać do nich dostęp za darmo.
Aplikacje do czytania ebooków na telefonie: ReadEra, eReader Prestigio, Moon+ Reader
6. Słuchanie audiobooków
Zanim zdecydujemy się na zakup i słuchanie książek w wersji audio, powinniśmy pomyśleć przede wszystkim o dwóch rzeczach. Po pierwsze – o związanej z tym wygodzie i mobilności. Ponieważ do słuchania audiobooków wystarczy podłączenie słuchawek do telefonu lub odtwarzacza MP3, jesteśmy w stanie słuchać ich wszędzie: na siłowni w trakcie biegania na bieżni, w czasie podróży w niedogodnych warunkach, podczas relaksującego spaceru lub tuż przed snem w łóżku. Trudno zaprzeczyć, że audiobooki stanowią idealną odpowiedź na niewygody i ograniczenia dynamicznego życia współczesnego człowieka.
Po drugie, nie możemy jednak zapominać, że w czasie słuchania audiobooków trudno jest zachować pełną koncentrację na treści książki. W przeciwieństwie do czytania, słuchanie książek sprzyja rozproszeniu, pomijaniu wielu fragmentów opowieści. To dlatego sięgając po audiobooki, powinniśmy starannie je selekcjonować. Najlepiej jest wybierać w tym przypadku lektury lekkie i przyjemne, które pomogą nam się odprężyć i umilą czas. Słuchanie audiobooków jest wskazane również wtedy, gdy chcemy oswoić się z treścią jakieś lektury, poznać ją chociaż pobieżnie, aby w przyszłości samodzielnie ją przeczytać.
Aplikacje do słuchania audiobooków: Audioteka, Storytel, Empik Go
Podsumowanie
Wszystkie wymieniona wyżej formy obcowania z książkami mają rozmaite wady i zalety, które trudno byłoby wyczerpująco omówić. Wszyscy mamy różne czytelnicze nawyki, które sprawiają, że jeden sposób na kontakt z książkami wydaje nam się bardziej atrakcyjny od pozostałych. Oczywiście wielu z nas nie musi zgadzać się z objaśnionymi w artykule zaleceniami. Niektórzy czytelnicy nie mają najmniejszego problemu ze skupianiem się na treści audiobooków, inni mogą lubić kupować literackie nowinki nawet wtedy, gdy jeszcze niewiele o nich słyszeli.
Ponieważ nasze czytelnicze preferencje siłą rzeczy posiadają subiektywny charakter, nie możemy zapominać, że zaproponowane w artykule rozróżnienia są co najwyżej orientacyjne. Najważniejsze jest jednak to, abyśmy byli świadomi, że zgoda na sięganie po różne wersje książek oraz nie ograniczanie się w związku z nimi wyłącznie do jednego narzędzia lub medium jest gwarancją bardziej regularnego, owocnego, nowoczesnego obcowania z literaturą.
| Rodzaj książek: | Przykładowe typy literatury: |
| Książki z biblioteki | Klasyka literatury, zbiory poezji, książki historyczne, encyklopedie, poradniki specjalistyczne, powieści obyczajowe |
| Książki drukowane | Literatura klasyczna, powieści, literatura popularnonaukowa, poradniki, podręczniki, albumy, biografie i autobiografie, antologie |
| Ebooki na czytniku elektronicznym | Powieści, literatura faktu, literatura obyczajowa, książki historyczne, magazyny i czasopisma |
| Ebooki i PDFy na smartfonie | Krótkie opowiada i artykuły |
| Ebooki i PDFy na komputerze | Książki i artykuły naukowe, podręczniki, literatura popularnonaukowa |
| Audiobooki | Literatura science-fiction i fantasy, thrillery, horrory, powieści sensacyjne i obyczajowe |
Autor: Kuba